Reisverhaal «Naoshima: tussen kunst en kust»
Japan 2015
|
Japan
|
2 Reacties
14 Juli 2015
-
Laatste Aanpassing 21 Juli 2015
Bij een eiland denk je aan zon, zee en strand. Ik toch. Bij Naoshima is de enige juiste link: kunst. Een eiland waar men niets zinvol wist mee aan te vangen, de helft ervan domineert Mitsubishi met zijn industrie. De economie ging niet goed voor de eilandbewoners, dus... importeerde men een aantal klassevolle kunstprojecten. En blijken Japanners daar nu net goed in te zijn.
Het zuidelijke deel van het eiland is een en al kunstproject. We doen het tochtje te voet. Een fiets huren is ook mogelijk, ook al is het veel bergop en bergaf. Vandaag zal ik af en toe over wij spreken. Tijdens het ontbijt raak ik aan de praat met Evelien en Bram die in Gent wonen. We gaan samen het rondje musea doen. Al vlug blijkt dat ik niet de enige ben die om de vijf meter stilsta om bloemen, vlinders en ander leuks onderweg te fotograferen.
Hedendaagse kunst... daar stel ik mij af en toe de vraag bij: is dit nu het kunstwerk? Dat hebben we ook bij het eerste huisje van het Art House Project. De zwart en donkerblauw geschilderde muren doen me denken aan de kamer van een puber-New Waver. Ook het immense witplastic vrijheidsbeeld kan niet bekoren (Haisha, van Shinro Ohtake). Zes huizen zijn gerenoveerd tot walk-in kunstwerken. Vooral in de huisjes waar er gespeeld wordt met het thema licht-donker raak ik onder de indruk. Een vijver met oplichtende cijfers in het donker. In verschillende kleuren, optellend in verschillende tempo's van 0 tot 9 (Kadoya, Sea of Time van Tatsuo Miyajima). Er zit ook een schrijn bij het Art House Project. Er is een trap aan toegevoegd die lijkt op immense ijsblokken. We kunnen de koelte van zo'n ijsblok best gebruiken. In de bergwand eronder is een smalle nis waar je met een zaklamp door moet, onder het gebouwtje zit exact de zelfde trap. Als je de nis uitwandelt, schittert aan het einde van gang het felle zonlicht. En ja, dan heb je zin om de zee in te duiken (Go'o Shrine, van Hiroshi Sugimoto) De huizen liggen dicht bij elkaar. Het meest speciale ervaren we in Minamidera. James Turrell presenteert er Backside of the Moon. We zeggen snel dat het donker is, maar hier vertoef je een tiental minuten in het pikdonker. Je gaat met een achttal personen binnen, je krijgt duidelijke instructies: de muur volgen, rechts afslaan... en uiteindelijk gaan zitten. Het ziet letterlijk zwart voor mijn ogen. Best griezelig. Heel even maar. Eerst flitsen je eigen gedachten in felle kleurstrepen door de ruimte. Na tien minuten doemt een lichtgevend scherm op. Je ogen wennen immers aan het donker. Als aliens schuifelen we voorzichtig voetje voor voetje in de richting van het licht. Ook dat is kunst.
De gele pompoen is het meest bekende beeld van het Benesse Art Project. Aan de voet van en in de tuinen rond het Benesse House Museum staan verschillende werken verspreid. Het museumgebouw is van de architect Tadao Ando: beton, licht, natuur, strakke lijnen. Een heel kort door de bocht samenvatting. Wat opvalt is dat de locatie een belangrijke rol speelt. Het eiland bepaalt de sfeer van de kunst. In het museum zelf hangt er hedendaagse kunst.
Bij het Chichu Art Museum zijn we op ons rondje eiland al over halverwege. Opnieuw een gebouw van Tadao Ando. Het gebouw is even belangrijk als de kunstwerken. Alhoewel. Als je op witte pantoffeltjes een witte ruimte betreedt, onder je voeten een wit mozaïeken vloer en dan in je vizier een immense Monet, dan ervaar je iets puurs. Waterlelievijver. In de grote, kale ruimte hangen maar vijf Monets. Perfect gedoseerd. Je ervaring hangt af van het moment van de dag en van het weer. Er valt alleen natuurlijk licht binnen. Ook James Turrell is van de partij, opnieuw met een licht-donkerspel. Walter de Maria gebruikt voor zijn kunstwerk een hele ruimte. Een traphal, in het midden een zwarte marmeren bol, aan de zijwanden zuilen met bladgoud. Opnieuw maakt de natuurlijke lichtinval deel uit van het kunstwerk.
We hebben teveel tijd verprutst met kletsen, koffie drinken en - geheel in het thema van Benesse - koude pompoensoep eten. Evelien en Bram moeten de ferry halen. Ik keer nog even op mijn stappen terug naar het Lee Ufan Museum. Rarara... opnieuw een gebouw van de hand van Tadao Ando. Lee en Tadao zijn duidelijk goed op elkaar ingespeeld qua stijl: stilte en dynamiek in confrontatie met de natuur. Wat alvast opvalt, is dat geen enkel museum overladen is met kunstwerken.
De foto's van de museumgebouwen en van de omgeving zullen je zin doen krijgen om ook te gaan. Het is best een schande dat we het Ando Museum op onze tocht hebben overgeslagen. Het museum kwam te vroeg op onze weg, voor we Tadao Ando's meesterlijke architectuur hadden kunnen bewonderen. Voor mij is het alvast een reden om een keertje terug te keren en om ook in Europa een aantal projecten van Ando te bezoeken.
Fotoalbums van locatie «Naoshima»
